Nawracająca grzybica pochwy – jak sobie z nią radzić?

Grzybicy pochwy sprzyja wiele czynników. Na rozwój infekcji bardziej narażone są pacjentki z obniżoną odpornością, po antybiotykoterapii, nieprzestrzegające zasad higieny intymnej. Szacuje się, że zakażenia grzybicze dotykają 5 proc. kobiet i często mają charakter nawracający. Kiedy pojawiają się objawy choroby, należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza – właściwe leczenie i profilaktyka zapobiegają ponownemu zachorowaniu.

Nawracające infekcje drożdżakowe pochwy

U kobiet z grzybicą pochwy najczęściej diagnozuje się kandydozy, czyli infekcje drożdżakowe, które mają tendencje do nawracania. Ok. 50 proc. pacjentek musi zgłaszać się na terapię minimum dwa razy w roku.

Zakażenia grzybicze należą do najczęstszych zapaleń pochwy (ustępują tylko infekcjom na tle bakteryjnym). Rozwijają się, gdy do kanału rodnego przedostaną się strzępki grzybni, na ogół drożdżaków Candida albicans.

Drożdżaki są elementem fizjologicznej flory skóry. W pewnych okolicznościach nadmiernie namnażają się w pochwie. Pacjentki, które zbagatelizowały zakażenie pierwotne, z reguły cierpią z powodu powtórnych infekcji grzybiczych, wywołanych przez ten sam gatunek grzybów. O nawracającej grzybicy pochwy można mówić, kiedy epizody choroby pojawiają się 3-4 razy w ciągu roku.

Nawroty zakażenia grzybiczego narządów rodnych częściej dotykają kobiet w ciąży, z osłabioną odpornością oraz po kuracjach antybiotykowych (zwłaszcza długotrwałych)

Co sprzyja rozwojowi grzybicy pochwy?

Do zakażeń często dochodzi podczas zbliżeń intymnych. Warto zauważyć, że zarażają nie tylko chorzy partnerzy – również nosiciele bywają źródłem patogenów. Na rozwój infekcji pochwy bardziej narażone są kobiety z uszkodzoną śluzówką pochwy, otarciami. Mężczyźni zwykle zakażają partnerki nieświadomie, gdyż u nich schorzenie na ogół nie daje charakterystycznych objawów.

Szczepy Candida zasiedlają głównie jelita, mogą rozprzestrzeniać się od odbytu i kolonizować pochwę, srom, cewkę moczową.

Na grzybice pochwy cierpią pacjentki w każdym wieku, choć zdecydowanie częściej infekcja rozwija się u kobiet aktywnych seksualnie, zwłaszcza w wieku rozrodczym. Ryzyko zakażeń zwiększają też inne czynniki, m.in. cukrzyca, zaburzenia gospodarki hormonalnej, niedobory odporności, nowotwory, otyłość, a także histerotomia (usunięcie macicy) i ciąża.

Podatność na infekcje grzybicze zwiększa przyjmowanie niektórych leków. Prócz wspomnianych antybiotyków, zachorowaniu sprzyjają glikokortykosteroidy oraz hormonalna terapia zastępcza.

Przyczyny grzybicy pochwy – zła dieta, nieprawidłowa higiena intymna

Grzybiczym zapaleniom służy dieta zdominowana przez węglowodany, produkty zawierające konserwanty oraz uboga w błonnik. Złe nawyki żywieniowe prowadzą do zmian w obrębie fizjologicznej flory bakteryjnej pochwy. Dochodzi do zmniejszenia liczby Lactobacillus i wzrostu pH pochwy. Na skutek osłabienia naturalnej bariery ochronnej Candida mogą zasiedlać środowisko i namnażać się w sprzyjających (bardziej zasadowych) warunkach.

Na nawracające zakażenia drożdżakowe narządów rodnych cierpią pacjentki, które nieprawidłowo dbają o higienę okolic intymnych. Infekcje dotykają panie stosujące tampony i niewygodną bieliznę, która ułatwia rozprzestrzenianie się grzybów z odbytu. Na zachorowania podatne są kobiety, które odbywają stosunki płciowe w sposób, który może naruszyć błonę śluzową sromu. Warto nadmienić, że preparaty plemnikobójcze również wywierają niekorzystny wpływ na zrównoważoną mikroflorę pochwy.

Zobacz również: Atroficzne (zanikowe) zapalenie pochwy – objawy, leczenie

Grzybica pochwy: objawy, rozpoznanie

W przebiegu grzybiczych zapaleń pochwy występuje swędzenie, pieczenie i nieprawidłowa wydzielina z dróg rodnych: białawe, serowate upławy. Często do listy objawów dołączają ból sromu, ból w trakcie kontaktów seksualnych, podrażnienie miejsc intymnych, dolegliwości podczas mikcji i uczucie silnego parcia na pęcherz. Kiedy choroba ma ciężki przebieg, rumień może objąć większe obszary. Nieraz pojawiają się przykre owrzodzenia i tzw. mikroszczeliny, które nie chcą się goić.

Grzybice pochwy rozpoznaje się w czasie badania ginekologicznego, zaleca się też wykonanie podstawowego posiewu wymazu z pochwy.

Pacjentki ze skłonnością do nawracających infekcji drożdżakowych pochwy powinny w sposób szczególny zadbać o profilaktykę. Przede wszystkim partner musi zgłosić się na badania pod kątem obecności patogenów wywołujących intymne zakażenia grzybicze u kobiet. Mężczyźni, którzy nie mają charakterystycznych symptomów infekcji, mogą powtórnie zarażać wyleczone partnerki.

Czytaj także: Nieprawidłowa wydzielina z pochwy – jak ją rozpoznać?

Leczenie nawracającej grzybicy pochwy

Panie muszą unikać czynników, które zwiększają ryzyko nawrotów grzybicy. Ginekolog dobiera terapię indywidualnie do pacjentki. Zaleca się m.in. zmianę diety (na uboższą w cukier). Zapobiegawczo stosuje się preparaty probiotyczne (dopochwowe lub doustne), które zawierają szczepy Lactobacillus. Probiotyki wykorzystuje się również w systemowym leczeniu zakażeń grzybiczych. Środki te przyspieszają przywrócenie fizjologicznej równowagi mikroflory pochwy, ułatwiają zasiedlenie środowiska przez pałeczki kwasu mlekowego i intensyfikują ich namnażanie. Z reguły podaje się je przez kilka miesięcy.

W terapii grzybic pierwotnych i nawracających skuteczne okazują się leki o szerokim spektrum działania. Pacjentki przyjmują je doustnie lub stosują miejscowo. Przykre objawy grzybiczych zapaleń pochwy łagodzą roztwory z chlorowodorku benzydaminy, służące do irygacji pochwy albo przemywania zewnętrznych narządów płciowych.

Przeczytaj również: Brodawki wirusowe narządów płciowych