Benzydamina – czym jest, jaki ma wpływ i jak działa?

Benzydamina (chlorowodorek benzydaminy) została zsyntetyzowana w połowie XX wieku. Była jednym z pierwszych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), wprowadzonych na europejski rynek farmaceutyczny, gdzie do dziś stanowi jedną z najskuteczniejszych substancji aktywnych wielu medykamentów. Benzydaminę stosuje się w leczeniu chorób infekcyjnych, ginekologicznych, a także przy urazach narządów ruchu. 

Czym jest benzydamina i jakie ma zastosowanie?

Benzydamina jest pochodną indazolu. To niesteroidowy lek przeciwzapalny (NLPZ), dostępny bez recepty. Benzydamina znajduje szerokie zastosowanie w farmakologii, ponieważ wykazuje silne właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwobrzękowe i antyseptyczne. Ponadto odznacza się wysokim stopniem bezpieczeństwa. Przy prawidłowym stosowaniu zapewnia szybkie i skuteczne działanie, wywołując minimalne skutki uboczne. Leki z chlorkiem benzydaminy stosowane miejscowo przenikają do krwiobiegu w niewielkiej ilości (ok. 5%), a w przeciwieństwie do niektórych leków NLPZ, nie powodują owrzodzeń w układzie pokarmowym.  

Jak działa chlorowodorek benzydaminy?

Chlorowodorek benzydaminy jest substancją o właściwościach przeciwzapalnych. Jego działanie polega na zwiększaniu odporności komórkowej na szkodliwe czynniki, jakie powstają w efekcie procesu zapalnego. Dzieje się tak poprzez kumulowanie się benzydaminy w zakażonych tkankach i zmniejszenie przepuszczalności naczyń krwionośnych. Ponadto za jej pośrednictwem dochodzi do ograniczenia liczby enzymów uwalnianych z białych krwinek, odpowiedzialnych za tworzenie się zapalenia, a także przeciwdziałania agregacji (zlepianiu się) płytek krwi z erytrocytami (czerwonymi krwinkami), dzięki czemu nie powstają skrzepy, mogące zakłócać drożność systemu naczyniowego.

Leki z benzydaminą mają także właściwości przeciwbólowe – znieczulenie osiąga się poprzez zmniejszenie napięcia mięśni poprzecznie prążkowanych i ograniczenie kurczliwości mięśni gładkich. 

Przykładowe leki z benzydaminą

Leki z benzydaminą są zalecane odpowiednio do stosowania ogólnego bądź miejscowego. Wśród nich znajdują się:

• preparaty do irygacji pochwy (w postaci proszku do przygotowywania roztworu lub gotowego roztworu) pomagające zwalczyć ból, świąd, pieczenie, zaczerwienienie i obrzęk powstałe w wyniku zapalenia pochwy, sromu, szyjki macicy oraz w profilaktyce zakażeń w okresie połogu;
• tabletki do ssania w leczeniu bólu, zaczerwienienia i obrzęku wynikających ze stanu zapalnego jamy ustnej i/lub gardła o etiologii wirusowej lub bakteryjnej;
• aerozol do stosowania miejscowego przy zapaleniu jamy ustnej i gardła;
• roztwór do płukania jamy ustnej i gardła pomocny przy stanach zapalnych;
• żel do stosowania miejscowego na skórę wspomagający leczenie niewydolności żylnej, zakrzepowego zapalenia żył oraz stanów zapalnych mięśni i ścięgien.

Kiedy należy sięgać po leki z benzydaminą?

Benzydamina jest bardzo bezpieczna i może być przyjmowana (w odpowiedniej dawce i formie) przez dzieci, kobiety w ciąży i osoby starsze. Ostrożność w stosowaniu leków z benzydaminą powinny zachować osoby wykazujące nadwrażliwość na którykolwiek ze składników leków.

Preparaty z benzydaminą zaleca się w przypadku leczenia objawowego stanów zapalnych różnego pochodzenia przy problemach:

• układu moczowo-płciowego – nieswoiste zapalenie pochwy, zapalenie pochwy i sromu, zapalenie szyjki macicy, profilaktyka zakażeń po operacjach chirurgicznych i w okresie połogu;
• układu oddechowego – podrażnienie, obrzęk, zaczerwienienie, zapalenie błony śluzowej gardła wywołane działaniem wirusów, bakterii lub grzybów;
• jamy ustnej – afty, owrzodzenia, zapalenie dziąseł;
• układu naczyniowego – wspomagająco przy leczeniu zapalenia żył i zakrzepowego zapalenia żył oraz przy zakrzepicy żył powierzchniowych;
• narządu ruchu – naciągnięcia, skręcenia, bóle mięśni, uogólnione bóle mięśniowe, sztywność karku.