Czop śluzowy – czym jest? Jaką rolę spełnia podczas ciąży?

Czop śluzowy to zbitek gęstego śluzu, który zamyka szyjkę macicy w trakcie ciąży. To dzięki niemu środowisko, w którym rozwija się dziecko, jest chronione przed szkodliwymi czynnikami z zewnątrz. Odejście czopa śluzowego jest wczesnym objawem porodu. Nie świadczy jednak o tym, że akcja porodowa rozpocznie się lada chwila. Od odejścia czopa do porodu może minąć kilka, a nawet kilkanaście dni. 

Czop śluzowy w ciąży – jaką spełnia rolę?

Czop śluzowy to śluz gestagenny, czyli ten sam, który pojawia się po owulacji. W ciąży jest jednak bardziej gęsty i lepki, dzięki czemu może tworzyć ,,korek” zamykający kanał szyjki macicy. Tworzy się tuż po zapłodnieniu. Od tego czasu, aż do końca ciąży, zabezpiecza płód przed chorobotwórczymi drobnoustrojami. Infekcja wewnątrzmaciczna jest sporym zagrożeniem, z którym dopiero kształtujący się organizm mógłby sobie nie poradzić. Dlatego odejście czopa śluzowego powinno nastąpić po ukończonym 36. tygodniu ciąży i jest jednym z wczesnych oznak porodu. 

Po raz pierwszy znaczenie czopa śluzowego w ciąży opisał w XIX wieku wybitny ginekolog-położnik Samuel Kristeller, od którego nazwiska korek śluzowy zaczęto nazywać ,,czopem Kristellera”. 

Jak wygląda czop śluzowy?

Czop ciążowy to zbitek gęstego śluzu, najczęściej o białym lub żółtym zabarwieniu, niekiedy podbarwiony krwią. Czerwone, różowe czy nawet brązowe ślady krwi nie powinny budzić niepokoju, ponieważ zwykle są skutkiem pęknięcia naczynek krwionośnych w macicy, która w ciąży jest silnie ukrwiona i podatna na podrażnienia (wywołane otwieraniem i skracaniem szyjki macicy).

Odejście czopa śluzowego następuje, gdy szyjka macicy ,,otwiera się” i skraca. U większości ciężarnych czop jest wydalany stopniowo, co daje się zauważyć w postaci większych lub mniejszych plam gęstego śluzu. Pod koniec ciąży zwiększa się ilość wydzieliny, przez co łatwo przeoczyć odejście czopa. Dzieje się tak często u pierworódek. 

Kiedy odchodzi czop śluzowy?

Odejście czopa śluzowego u każdej ciężarnej może nastąpić w innym momencie. Trzeba pamiętać, że to wczesna oznaka porodu, świadcząca o tym, że organizm przygotowuje się do wydania dziecka na świat. Czop w postaci zwiększonej ilości gęstego śluzu pojawia się na kilka tygodni przed porodem, rzadziej już w jego trakcie.

• Odejście czopa śluzowego z krwią (czerwoną lub różową) może wskazywać, że akcja porodowa niebawem się rozpocznie, zwłaszcza, kiedy pojawiają się inne objawy porodu – nasilające się, regularne skurcze. Gęsta wydzielina z niewielką ilością krwi to objaw naturalny, fizjologiczny. Trzeba jednak uważać, gdy śluz jest obficie podbarwiony krwią . Krwawienie z dróg rodnych u ciężarnej zawsze powinno budzić niepokój i jest wskazaniem do konsultacji ginekologicznej.
• Czop śluzowy bez krwi zwykle pojawia się wcześniej i oznacza, że na poród trzeba jeszcze chwilę poczekać. Jeśli czop odpadł, a do terminu porodu zostało kilka dni, należy wstrzymać się ze współżyciem. Dziecko w 9. miesiącu jest wprawdzie silniejsze niż wcześniej, jednak wciąż wymaga ochrony przed patogenami z zewnątrz, które bez czopa ciążowego mają łatwiejszy dostęp do łożyska. 

Kiedy odejście czopa śluzowego powinno zaniepokoić?

Odejście czopa śluzowego z krwią czy bez z regułu nie powinno być powodem do niepokoju. Pojawienie się gęstego śluzu pod koniec ciąży (po ukończonym 36. tygodniu) jest naturalną reakcją fizjologiczną, wskazującą na skracanie i otwieranie się szyjki macicy. 

Od reguły są jednak pewne wyjątki. Gdy pojawiają się inne niepokojące objawy – większa ilość krwi, plamienie, nasilające się skurcze, należy szybko skonsultować się z lekarzem prowadzącym. Konsultacja jest niezbędna także wówczas, gdy pojawi się zielony śluz, mogący wskazywać na infekcję. Natomiast, gdy wszystko następuje zgodnie z kalendarzem ciąży, warto potraktować wypadnięcie czopa śluzowego, jako ważny sygnał zbliżającego się porodu – dobrze jest przyjąć go ze spokojem.

Zwiastuny rozpoczęcia porodu

• Regularne, nasilające się skurcze (przynajmniej co 10 minut),
• skracanie i rozwieranie się szyjki macicy.