Czym jest histeroskopia i kto powinien ją wykonać?

Badaniem pozwalającym dokładnie sprawdzić wnętrze macicy jest właśnie histeroskopia. Wykonuje się ją przy pomocy histeroskopu, który po wprowadzeniu przez kanał szyjki macicy do jamy macicy umożliwia obejrzenie w powiększeniu m.in. ewentualnych zmian endometrium. W trakcie jej przebiegu można także w nieinwazyjny sposób usunąć zrosty, polipy, mięśniaki etc.

Histeroskopia (nazywana też wziernikowaniem macicy) jest badaniem o wysokim poziomie bezpieczeństwa. Wiąże się z niewielkim ryzykiem wystąpienia powikłań, a w przypadku usuwania zmian pojawiających się w macicy, nie skutkuje długotrwałą i obciążającą rekonwalescencją. Stąd też zabieg ten stał się skutecznym narzędziem wykorzystywanym zarówno w procesie rozpoznawania problemów występujących w kobiecych narządach rodnych, jak i ich terapii. Można w związku z tym określić dwa rodzaje histeroskopii: diagnostyczną oraz operacyjną.

Histeroskop – jak wygląda, jak działa?

Obie z nich wykonuje się przy użyciu histeroskopu – innego jednak w przypadku zabiegu mającego na celu obserwację, innego w razie usuwania ewentualnych patologicznych zmian. W pierwszej z wymienionych tu opcji histeroskop ma mniejszą średnicę, co wiąże się ze znacznie słabszym dyskomfortem, jaki w trakcie badania odczuwa kobieta. W przypadku wprowadzania histeroskopu operacyjnego konieczne jest zastosowanie znieczulenia ogólnego. 

Jak wygląda urządzenie? Histeroskop składa się z długiej, elastycznej rurki, którą wyposażono w kamerę cyfrową oraz lampkę. Przy pomocy wziernika wprowadza się go do wnętrza macicy, a przekazywany stamtąd obraz jest widoczny na ekranie monitora. Pozwala to specjaliście dokładnie ocenić stan pacjentki, a w przypadku występowania ewentualnych zmian chorobowych, zaobserwować ich położenie oraz wielkość. W trakcie histeroskopii możliwe jest także pobranie próbek, które pozwolą wykonać badania histopatologiczne. Co istotne, w razie wykonywania zabiegu operacyjnego, przez histeroskop wprowadzane są do macicy narzędzia chirurgiczne i tym sposobem możliwe jest wykonanie operacji o niskim poziomie inwazyjności.

Przeczytaj także: Biocenoza pochwy – cena, przygotowanie do badania, interpretacja wyników

W przebiegu jakich problemów wykorzystywana jest histeroskopia?

• Diagnostyka niepłodności:

• wady, zrosty, polipy, mięśniaki macicy,
• ocena ujść macicznych jajowodów,
• dodatkowe wskazanie: poronienia nawracające.
• Diagnostyka:

• raka endometrium (możliwe jest wykonanie podczas histeroskopii biopsji celowanej),
• nieprawidłowych krwawień miesiączkowych (m.in. krwawienia o nieznanej przyczynie),
• nieprawidłowych upławów.
• Usuwanie:

• nieprawidłowości lub patologicznych zmian w endometrium,
• polipów macicy,
• mięśniaków podśluzówkowych.
• Kontrola po wcześniejszym leczeniu przeprowadzanym w macicy.

Jakie są przeciwwskazania do wykonania histeroskopii?

• Miesiączka,
• ciąża (lub jej podejrzenie),
• obfite krwawienia z macicy,
• stany zapalne w obszarze narządów płciowych,
• rak szyjki macicy,
• zakażenia,
• i inne – każdy przypadek musi być indywidualnie omówiony z lekarzem.

Co należy wiedzieć przed wykonaniem histeroskopii?

Histeroskopię wykonuje się w pierwszych dniach cyklu menstruacyjnego, na czczo (minimum 6 godzin bez jedzenia oraz picia) i co ważne, w znieczuleniu (może być także w znieczuleniu ogólnym). Przed tego typu zabiegiem lekarz może zlecić przyjmowanie dodatkowych farmaceutyków oraz wcześniejsze przeprowadzenie takich badań, jak np. cytologia oraz ocena czystości pochwy. Pozwala to uchronić się przed zakażeniami bakteryjnymi, do których może dojść w przebiegu histeroskopii. Jeśli badania wykażą obecność zagrażających patogenów, należy wcześniej przeprowadzić leczenie antybiotykiem oraz lekami przeciwzapalnymi.

Badanie wykonywane jest na standardowym fotelu ginekologicznym i trwa około kilkunastu minut. Jeśli po zakończeniu nie pojawiają się żadne niepożądane dolegliwości, kobieta może od razu opuścić klinikę lub szpital. Możliwe są jednak lekkie bóle podbrzusza oraz delikatne krwawienie, co powinno minąć w kolejnej dobie po histeroskopii. Co ważne, przez kilka dni należy pamiętać o unikaniu przeciążenia, wysiłku fizycznego oraz dźwigania ciężarów. Nieprzestrzeganie zasad może skutkować nadmiernym krwawieniem z dróg rodnych oraz innymi powikłaniami pozabiegowymi.

Powikłania po histeroskopii

Odnosząc się zatem do wspomnianych powikłań, histeroskopia rzeczywiście określana jest jako bezpieczne badanie, ale jak niemalże przy każdym zabiegu medycznym, nie można całkowicie wykluczyć możliwych komplikacji. W tym wypadku może dojść m.in. do zakażeń, związanych chociażby z bakteriami przeniesionymi do wnętrza macicy wprost z pochwy. Biorąc pod uwagę znieczulenie ogólne, mogą pojawić się powikłania z obszaru anestezjologicznego. Mogą wystąpić także nadmierne krwawienia, których większe ryzyko wiąże się z usuwaniem znajdujących się w macicy zmian. 

Co jednak szczególnie niebezpieczne, może dojść do uszkodzeń ścian lub szyjki macicy, a nawet przebicia pęcherza moczowego. W takich wypadkach konieczna jest natychmiastowa operacja, mająca na celu zredukowanie powstałych szkód i ograniczenie ich przykrych konsekwencji. Warto jednak podkreślić jeszcze raz – są to niezwykle rzadkie przypadki, a histeroskopia potrafi przede wszystkim znacznie wesprzeć proces leczenia problemów ginekologicznych.

Zobacz również: Grzybica pochwy po antybiotyku – przyczyny, leczenie, jak zapobiegać nawrotom?

---

• Stetkiewicz, T., Stachowiak, G., Surkont, G., Pawłowicz, P., Pertyński, T., Rola histeroskopii w nowoczesnej diagnostyce i terapii, Przegląd Menopauzalny 3/2007 [dostęp: 13.06.2019] https://www.researchgate.net/profile/Grzegorz_Surkont/publication/318865590_Rola_histeroskopii_w_nowoczesnej_diagnostyce_i_terapii/links/59823456a6fdcc8b56f57bc1/Rola-histeroskopii-w-nowoczesnej-diagnostyce-i-terapii.pdf

• Baranowski, W., Doniec, J., Bettocchi, S., Histeroskopia ambulatoryjna – nowa technika diagnostyczno-lecznicza, Przegląd Menopauzalny 1/2007 [dostęp: 13.06.2019] https://pdfs.semanticscholar.org/38c7/05a2e1b38ff3ce51eabd326b1b4e8ec27c97.pdf