Jak złagodzić bolesne miesiączki? Przyczyny i leczenie
Data: 14 października 2019, autor: Lek. Marta Dąbrowska
Bolesne miesiączki to dosyć powszechny problem, z którym zmaga się wiele dziewcząt i kobiet w wieku rozrodczym. Gdy nieprzyjemne dolegliwości uniemożliwiają normalne funkcjonowanie i towarzyszą im inne, niepokojące objawy, bóle menstruacyjne mogą świadczyć o poważnej chorobie lub mieć zupełnie inne podłoże. Jak złagodzić bolesną miesiączkę? Czy domowe sposoby są naprawdę skuteczne?
Przyczyny bolesnych miesiączek
Co powoduje bolesne miesiączki, na które skarży się tak wiele kobiet? Bóle menstruacyjne mają związek z krwawieniem miesiączkowym, które jest naturalnym zjawiskiem fizjologicznym (pod wpływem hormonów płciowych w błonie śluzowej macicy zachodzą zmiany, wysokie stężenie prostaglandyn powoduje skurcze mięśni gładkich macicy). Kiedy występuje u kobiety pierwsza miesiączka? Otóż pierwszy cykl menstruacyjny pojawia się u dziewcząt w wieku nastoletnim, najczęściej między 11. a 15. rokiem życia. Na pojawienie się pierwszej miesiączki wpływa kilka różnych czynników, a są to m.in.:
- dieta i masa ciała (dziewczęta z nadmiarem tkanki tłuszczowej dojrzewają szybciej, niż ich szczupłe rówieśniczki),
- uwarunkowania genetyczne,
- aktywność fizyczna (u dziewcząt intensywnie trenujących od dzieciństwa, miesiączka może pojawić się później),
- czynniki środowiskowe,
- zaburzenia hormonalne.
Pierwsze krwawienia są zwykle skąpe (często jest to kilka kropel krwi), choć u niektórych dziewcząt są one obfite już od początku. Brak miesiączki po ukończeniu 16 roku życia jest niepokojący i warto skonsultować się z ginekologiem.
Dolegliwościom bólowym towarzyszą też często obfite krwawienia (jasnoczerwona, ciemnoczerwona lub brązowa wydzielina z pochwy). Jakie są najczęstsze przyczyny silnych bólów menstruacyjnych? Wyróżnia się:
- bolesne miesiączki pierwotne (charakterystyczne dla młodych dziewcząt, obejmują 1-2 lata od pojawienia się pierwszego cyklu, mają związek z nadprodukcją prostaglandyn),
- bolesne miesiączki wtórne (występują u kobiet po 20. roku życia, mogą świadczyć o stanach chorobowych i to nie tylko w obrębie macicy).
Jakie choroby mogą powodować bolesne miesiączkowanie wtórne? Do głównych powodów dolegliwości bólowych w przypadku miesiączek o charakterze nabytym zalicza się zarówno ginekologiczne, jak i nieginekologiczne schorzenia, a mianowicie:
- endometriozę,
- drożdżycę,
- rzeżączkę,
- celiakię,
- zapalenie łechtaczki,
- zespół jelita drażliwego,
- anomalie budowy macicy (niedorozwój, tyłozgięcie),
- zapalenia przydatków,
- mięśniaki podśluzówkowe,
- guzy w obrębie miednicy mniejszej.
Dolegliwości bólowe może nasilać też spirala antykoncepcyjna (wkładka domaciczna, która jest jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania niechcianej ciąży). Gdy spirala zostanie umieszczona w macicy, pacjentka może odczuwać ból w podbrzuszu w ciągu kolejnych 3-4 miesięcy (zwykle na kilka dni przed krwawieniem). Jednak jeśli bóle nie ustąpią, może się okazać, że kobieta jest uczulona na wkładkę i ze względu na jej nietolerancję konieczne będzie usunięcie spirali (najpierw lekarz powinien wykonać badanie ultrasonograficzne przezpochwowe).
Przeczytaj również: Uderzenia gorąca – czy to tylko objaw menopauzy?
Jakie objawy towarzyszą bolesnej miesiączce?
Ból podbrzusza to nie jedyny objaw, który ma związek z bolesnymi miesiączkami, często towarzyszą im również inne, nieprzyjemne dolegliwości, które nie ograniczają się tylko do obrębu brzucha, zwiększając dyskomfort podczas tzw. „trudnych dni”, a są to:
- biegunki,
- mdłości i wymioty,
- bóle głowy,
- bóle krzyża,
- brak apetytu,
- omdlenia,
- senność,
- zaparcia,
- rozdrażnienie,
- problemy z koncentracją.
Oczywiście, aby poznać dokładne przyczyny bolesnych miesiączek i rozwiać wszelkie wątpliwości oraz obawy, należy skonsultować się z lekarzem ginekologiem, wykonać badanie USG oraz jeśli to konieczne – badania hormonalne z krwi. Tylko znając przyczynę bólu, można zastosować skuteczną terapię leczniczą.
Jak złagodzić bolesne miesiączki? Metody leczenia
Jakie metody leczenia są najskuteczniejsze? W przypadku bolesnych miesiączek standardową procedurą jest przyjmowanie leków przeciwbólowych (ibuprofen, paracetamol, naproksen), które działają przeciwbólowo. Ginekolodzy proponują też niektórym pacjentkom niskohormonalne środki antykoncepcyjne, dzięki którym ból znacznie łagodnieje lub całkowicie zanika. U kobiet, u których bolesne miesiączki są objawem rozrośniętych polipów lub mięśniaków, konieczne może być leczenie operacyjne.
Zobacz także: Krwawienie po porodzie – ile trwa?
Domowe sposoby na bolesne miesiączki
By ulżyć cyklicznym dolegliwościom bólowym, warto, poza stosowaniem standardowych środków przeciwbólowych, wdrożyć również domowe sposoby leczenia bolesnych miesiączek, a mianowicie:
- Pić kilka razy dziennie napary ziołowe na bazie rumianku, szyszek chmielu, korzenia kozła lekarskiego, dziurawca, rozmarynu, nagietka, mięty. Szczególnie polecany jest rumianek – to lecznicze zioło, które działa rozkurczowo, dzięki zawartości terpenoidów oraz flawonoidów, z tego względu wiele kobiet pije napary rumiankowe podczas bolesnych menstruacji. Kozłek lekarski uspokaja, dlatego skutecznie złagodzi napięcie przedmiesiączkowe, a krwawnik sprawdzi się przy zbyt obfitych krwawieniach.
- Regularnie ćwiczyć (umiarkowana aktywność fizyczna np. joga, pilates, spacery jest wskazana, wiele pacjentek niesłusznie rezygnuje z uprawiania sportu w czasie miesiączki).
- Masować podbrzusze z użyciem aromatycznych olejków eterycznych (np. lawendowym, eukaliptusowym) wykonując delikatne, okrężne ruchy.
- Robić okłady rozgrzewające (ciepłe okłady na brzuch z termoforem z pewnością przyniosą ulgę).
- Dużo odpoczywać (silny stres potęguje bóle menstruacyjne, warto postawić na oszczędny tryb życia przez te kilka dni).
- Spożywać mielone siemię lniane bogate w lignany,
- Brać ciepłe kąpiele z dodatkiem olejku goździkowego lub rumiankowego (przed wystąpieniem krwawień) one również mogą przynieść ulgę, jednak nie powinny być zbyt długie, aby nie nasilić krwawienia.
- Nosić luźne ubrania z naturalnych, oddychających tkanin (zwłaszcza spodnie nie powinny być dopasowane, lepiej wybrać takie, które nie będą uciskały okolic podbrzusza).
- Wprowadzić lekkostrawną dietę bogatą w ryby morskie, witaminy z grupy B i C, wapń, potas, magnez (aby nie obciążać układu pokarmowego i nie doprowadzić do zwiększających dyskomfort wzdęć). Wielu dietetyków uważa, że zwiększona ilość wapnia w diecie łagodzi skurcze macicy. Zdecydowanie należy unikać napojów gazowanych, kofeiny, słodyczy i roślin strączkowych (fasola).
Warto również na co dzień dbać o higienę intymną.
Podsumowując, gdy bolesna miesiączka jest trudna do zniesienia (leki ani domowe sposoby nie działają) i wiążą się z nią inne, dokuczliwe objawy, najlepiej skonsultować się z lekarzem ginekologiem, gdyż dolegliwości bólowe w okolicach podbrzusza mogą być symptomem wielu poważnych chorób, jak endometrioza, rzeżączka, czy guzy w obrębie miednicy mniejszej. Bagatelizowanie bólu może zagrażać nie tylko zdrowiu, ale i życiu kobiety.
Przeczytaj: Nadżerka szyjki macicy – objawy, leczenie, rodzaje