Pękniecie krocza – przyczyny, powikłania, zapobieganie

Nowy członek rodziny to ogromna radość. Jednak poród fizjologiczny to wielkie przeżycie dla rodziców, a dla organizmu matki dodatkowo ogromny wysiłek fizyczny. Pękniecie krocza to kobiecy uraz, który dosyć często pojawia się podczas porodu siłami natury. Co powinna wiedzieć każda ciężarna kobieta, która planuje poród naturalny? Kiedy konieczne jest nacięcie krocza i dlaczego wykonuje się tę procedurę medyczną? Jak powinno wyglądać postępowanie po zabiegu naprawczym pęknięcia krocza?

Nacięcie a pęknięcie krocza – co trzeba wiedzieć?

Wiele pacjentek, które wkrótce urodzą swoje pierwsze dziecko (tzw. pierworódek), zastanawia się, w jakich sytuacjach nacina się krocze i dlaczego. Nacięcie krocza to kontrolowane przerwanie ciągłości skóry krocza, a pęknięcie krocza pojawia się samoistnie, jest raną, która może powodować poważne powikłania. Z tego względu nacięcie jest zasadną procedurą medyczną, która pozwala uniknąć niekontrolowanego pęknięcia krocza, co jak już zostało wspomniane, może mieć bardzo negatywne skutki dla zdrowia i jakości życia kobiety.

Co więcej, lekarz lub położna nacinając krocze rodzącej, zmniejsza ryzyko urazu okołoporodowego u dziecka. Jeśli chodzi o metody nacięcia krocza, w Polsce zwykle położnicy wybierają pośrodkowo-boczne (tj. od spoidła tylnego bocznie od odbytu). Tak więc, nacięcie krocza często jest korzystniejszym rozwiązaniem, niż ewentualne pęknięcie krocza, zarówno dla matki, jaki i potomka. Oczywiście część specjalistów ma odmienne zdanie i jest za ograniczeniem rutynowego nacięcia krocza.

Pęknięcie krocza podczas porodu

Pęknięcie krocza w czasie porodu może dotyczyć tylko powierzchniowych struktur lub mieć cięższy przebieg, zaburzając stosunki anatomiczne. Zgodnie z międzynarodową klasyfikacją pęknięć krocza, śródporodowe urazy krocza dzieli się na:

• stopień I (przy pęknięciu krocza 1 stopnia rozdarcie obejmuje tylko nabłonek pochwy lub też skórę w okolicy krocza),
• stopień II (przy pęknięciu krocza 2 stopnia zostają uszkodzone mięśnie krocza – mięsień opuszkowo-gąbczasty, kulszowo-jamisty, a także poprzeczny-powierzchowny krocza),
• stopień III (przy pęknięciu krocza 3 stopnia następuje rozdarcie mięśnia zwieracza zewnętrznego i wewnętrznego),
• stopień IV (przy pęknięciu krocza 4 stopnia pęknięcia obejmują kompleks zwieraczy, a także błonę śluzową odbytnicy).

Jakie czynniki ryzyka zwiększają prawdopodobieństwo pęknięcia krocza w czasie akcji porodowej? Są to przede wszystkim:

• pierwszy poród,
• poród zabiegowy (kleszcze lub próżniociąg),
• wydłużony czas porodu,
• pochodzenie azjatyckie,
• nieprawidłowe ułożenia główki płodu,
• hipertrofia wewnątrzmaciczna płodu,
• przedłużony drugi okres porodu,
• wysokość krocza <3 cm.

Możliwe powikłania po pęknięciu krocza

Położnicze uszkodzenia krocza są zaopatrywane przez ginekologów. Natomiast przy uszkodzeniu kompleksu zwieraczy i ściany odbytnicy zabieg rekonstrukcji może wykonać chirurg. Optymalny czas na przeprowadzenie zabiegu naprawczego to maksymalnie 6 godzin od uszkodzenia. Poważne powikłania daje źle zaopatrzone pękniecie krocza III oraz IV. Jakie czasowe i długoterminowe konsekwencje zdrowotne może dawać uraz krocza? Są to:

• nietrzymanie moczu i stolca,
• krwiaki,
• ból odczuwany podczas stosunku seksualnego,
• rozejście się rany krocza,
• wypadanie narządów miednicy,
• zakażenie rany krocza,
• przetoka pochwowo-odbytnicza,
• nietrzymanie gazów,
• połogowe krwiaki narządów rodnych,

Warto wspomnieć, że powikłania pęknięcia krocza nie muszą pojawić się od razu po porodzie, niejednokrotnie pacjentki zmagają się z wymienionymi powyżej problemami zdrowotnymi już po latach od urodzenia dziecka.

Pęknięcie krocza – postępowanie po operacji naprawczej

Pacjentki po pęknięciu krocza, u których wykonano operację rekonstrukcji, po operacji naprawczej muszą stosować antybiotykoterapię, aby zapobiec ewentualnym infekcjom i wtórnemu ropieniu rany. W ciągu kilku pierwszych dni po zabiegu, należy zrezygnować z produktów spożywczych, które mogą powodować zaparcia (rekomendowana jest lekkostrawna dieta). Istotna jest również rehabilitacja – kobiety powinny systematycznie wykonywać ćwiczenia mięśni zwieraczy oraz mięśni dna miednicy. Niekiedy stosowana jest także elektrostymulacja.

Podsumowując, pęknięcie krocza jest częstym urazem okołoporodowym, który dotyka pacjentki rodzące siłami natury. Odpowiednio szybka reakcja ze strony lekarza i prawidłowo przeprowadzony zabieg naprawczy pozwalają przywrócić kobiecie zdrowie i satysfakcję z życia intymnego również po porodzie.