Uderzenia gorąca – czy to tylko objaw menopauzy?

Uderzenia gorąca, zimne, zalewające poty nocne czy uczucie gorąca na twarzy dotyka kobiety nie tylko w okresie menopauzy. Równie często uderzenia gorąca dotyczą kobiet nawet bardzo młodych czy pań w ciąży lub w okresie połogu. Za nieprzyjemne doznania zwykle odpowiadają żeńskie hormony, które szaleją w zależności od danego cyklu, okresu życia lub współistniejących chorób oraz przyjmowanych leków. Zobacz, jakie są przyczyny uderzeń gorąca oraz jak można złagodzić te dolegliwości. 

Uderzenia gorąca w trakcie menopauzy 

Uderzenia gorąca, czyli nagłe fale przypływającego ciepła, które dają kolejno poczucie zimnych potów, zwykle kojarzą się z menopauzą. W istocie uderzenia gorąca są charakterystycznym objawem zbliżającej się menopauzy, nazywanej również klimakterium lub okresem przekwitania. Ten czas w życiu kobiety wiąże się z utratą zdolności do prokreacji, a tym samym z szeregiem zmian zachodzących w organizmie, głównie z powodu zmian hormonalnych. 

Kobiety przechodzą menopauzę zwykle między 45. a 55. rokiem życia, a objawy towarzyszące temu stanowi mogą być różne. Niemniej jednak ponad 80% kobiet odczuwa uderzenia gorąca w menopauzie, które najprawdopodobniej wynikają z zaburzeń stężenia progesteronu. Uderzenia gorąca nie dotykają każdej kobiety, która przechodzi menopauzę oraz, co ciekawe, ma to również związek z narodowością. Kobiety pochodzące z krajów, gdzie  dieta bogata jest w produkty zawierające duże ilości fitoestrogenów, nie mają uderzeń gorąca.    

W przypadku Polek uderzenia gorąca stanowią jednak istotny problem, a często są wręcz najtrudniejszym objawem menopauzy. Dolegliwość ta potrafi znacznie utrudnić codzienne funkcjonowanie, m.in. dlatego, że:

• uderzenia gorąca w nocy często utrudniają sen, a nawet doprowadzają do bezsenności. W konsekwencji kobieta staje się przemęczona, rozdrażniona, a nawet wyczerpana;
• uderzenia gorąca – menopauza nie następuje z dnia na dzień, a tym samym fale pojawiającego się gorąca mogą trwać przez wiele lat, do czasu uregulowania gospodarki hormonalnej oraz swoistego przyzwyczajenia się organizmu;
• najczęściej uderzenia gorąca, jak sama nazwa wskazuje, pojawiają się nagle, co dodatkowo zwiększa dyskomfort i złe samopoczucie. Nagłe uderzenia gorąca na twarzy, dekolcie lub całym ciele są objawem zaburzeń termoregulacji, dlatego towarzyszy im nieprzyjemna potliwość;
• w trakcie menopauzy uderzenia gorąca często pojawiają się jednocześnie z innymi dolegliwościami, takimi jak np. nudności, obniżone samopoczucie, nerwowość, a nawet wymioty i dekoncentracja.

Uderzenia gorąca w ciąży – przyczyny

Poza menopauzą na uderzenia gorąca bardzo często uskarżają się kobiety w ciąży lub w okresie po porodzie. Nagłe uczucie ciepła i napływającego potu w ciąży i w połogu wynika, podobnie jak podczas menopauzy, ze zmian hormonalnych. Jeśli dojdzie do zapłodnienia, w organizmie zachodzi szereg zmian, które mają na celu ułatwienie rozwoju nienarodzonego dziecka. 

Zmianie ulega gospodarka hormonalna, z kolei sam metabolizm zostaje przyśpieszony, co może rozgrzewać ciało. Uderzenia gorąca i poty w ciąży mają za zadanie ochłodzenie organizmu, tak by nie doprowadzić do przegrzania. Stąd zestawienie uderzenia gorąca a wczesna ciąża często jest jak najbardziej uzasadnione, ponieważ już w tym okresie pojawiają się istotne zmiany w kobiecym organizmie. 

Niemniej jednak, choć uderzenie gorąca i poty w ciąży zwykle są naturalnym objawem, warto o tym fakcie poinformować lekarza prowadzącego ciążę. Zdarza się, że dolegliwość może mieć związek z innymi chorobami, np. zaburzeniami tarczycy charakterystycznymi dla okresu ciąży. 

Z kolei uderzenia gorąca po porodzie mają związek z oczyszczaniem się organizmu. W tym okresie, poza równie intensywnymi zmianami hormonalnymi, ciało pozbywa się nadmiaru płynów z organizmu, stąd dreszcze i uderzenia gorąca, które mogą pojawiać się w nocy lub w ciągu dnia. 

Przeczytaj także: Co może być przyczyną bólu podbrzusza? Przyczyny oraz metody leczenia

Uderzenia gorąca – inne przyczyny niezwiązane z menopauzą i ciążą 

Uderzenia gorąca wbrew pozorom mogą pojawiać się także u młodych kobiet oraz mężczyzn. W przypadku panów uderzenia gorąca oraz zimne poty nocne mogą mieć związek z męskim odpowiednikiem klimakterium, czyli z andropauzą. Częściej jednak uderzenia gorąca mają inne przyczyny, które mogą dotyczyć ludzi młodych, a nawet dzieci. 

Zdarza się, że zmiany hormonalne wywołują uderzenia gorąca u osób bardzo młodych, np. nastolatków w okresie dojrzewania. Dziewczęta przechodzące pierwszą miesiączkę mogą czuć nadmierną potliwość i towarzyszące temu uderzenia gorąca. Dotyczy to również kobiet odczuwających ból owulacyjny lub dolegliwości menstruacyjne. 

Ponadto, uderzenia gorąca mogą pojawiać się z powodu zmian, takich jak np.:

• choroby tarczycy – uderzenia gorąca w młodym wieku, a także u kobiet w ciąży lub w przypadku osób w wieku starszym mogą mieć związek z nadczynnością tarczycy. Choroby tarczycy wpływają na zaburzenia hormonalne, a podejrzenie zaburzeń tarczycy należy zawsze skonsultować z lekarzem;  
• choroby serca – bardzo często uderzenia gorąca mają związek z chorobami serca, w tym z podwyższonym poziomem cholesterolu oraz wiążącą się tym miażdżycą naczyń krwionośnych;
• nadciśnienie tętnicze – nagłe, okresowe uderzenia gorąca mogą mieć związek z wysokim ciśnieniem krwi. Nieleczone nadciśnienie jest poważnym zagrożeniem, a uderzenia gorąca w tym przypadku ustąpią jedynie po uregulowaniu ciśnienia krwi;
• choroby nowotworowe – niektóre zmiany nowotworowe objawiają się poprzez uderzenia gorąca. Objaw ten jest szczególnie charakterystyczny dla rakowiaka, który wywołuje uderzenia gorąca na twarzy oraz dekolcie, a także przyspieszone tętno;
• stres – nawet z pozoru opanowane osoby mogą odczuwać drżenie i uderzenia gorąca w wyniku wzmożonego stresu. Jest to naturalna reakcja na stresującą sytuację, jednak może to być również objaw depresji lub nerwicy; 
• nieodpowiednia dieta – ostre przyprawy, kofeina, alkohol, inne używki lub nawet cukry mogą wywoływać uderzenia gorąca. W tym przypadku jednak uczucie wzmożonego ciepła jest sprawą indywidualną, a określenie przyczyn wymaga wnikliwej obserwacji reakcji organizmu po spożyciu każdego posiłku; 
• nadwaga – osoby otyłe mogą odczuwać uderzenia gorąca, co ma związek z nadmiarem tkanki tłuszczowej i towarzyszącymi temu zaburzeniami gospodarki hormonalnej;
• przyjmowanie leków wywołujących uderzenia gorąca – często, doszukując się przyczyny uderzeń gorąca, warto przeczytać ulotki przyjmowanych preparatów. Niektóre leki mogą wywoływać uderzenia gorąca oraz wzmożoną potliwość. Często dotyczy to leków stosowanych przy osteoporozie lub leków przeciwdepresyjnych.  

Zobacz również: Ból sromu – sprawdź , co go wywołuje

Jak złagodzić uderzenia gorąca w menopauzie i nie tylko? 

Warto wiedzieć, co stosować na uderzenia gorąca w menopauzie, tak by możliwie jak najbardziej wyeliminować dyskomfort związany z tym okresem. W pierwszej kolejności jednak należy udać się do lekarza, który potwierdzi przyczyny pojawiającego się dyskomfortu. Należy wykluczyć inne dolegliwości, aby wiedzieć, czy uderzenia gorąca są niebezpieczne.  Jeśli diagnoza, czyli uderzenia gorąca w menopauzie, zostanie potwierdzona, prawdopodobnie lekarz zaleci leczenie polegające na przyjmowaniu zastępczej terapii hormonalnej. 

Ponadto, istnieje wiele naturalnych metod pomagających zwalczyć uderzenia gorąca, do których należą m.in.:

• ograniczenie napojów zawierający kofeinę, takich jak kawa i płyny energetyzujące;
• unikanie ciepłych, dusznych pomieszczeń;
• przyjmowanie fitoestrogenów – zaleca się stosowanie preparatów zawierających fitoestrogeny, m.in. wyciągów z koniczyny czerwonej;
• spożywanie produktów spożywczych zawierających fitoestrogeny, np.: soja, brokuły, kapusta, zielona herbata, zboża, cebula, wiśnie, morwa, czarna porzeczka, gruszki, czosnek, kalafior, olej i siemię lniane, owoce cytrusowe.         

Sprawdź także: Jak długo rozpuszczają się szwy po porodzie?