Dysplazja szyjki macicy – czym jest? Objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Dysplazja szyjki macicy (z ang.: cervical intraepithelial neoplasia, CIN) dotyka części kobiet odwiedzających gabinety ginekologiczne, oznacza stan przedrakowy narządu rodnego. O istnieniu schorzenia świadczą nieprawidłowe wyniki badań cytologicznych i histopatologicznych. Niepodjęcie leczenia może doprowadzić do rozwoju raka szyjki macicy. Na jakie dolegliwości skarżą się pacjentki, u których zdiagnozowano dysplazję szyjki macicy?

Co to jest dysplazja szyjki macicy?

Co oznacza termin dysplazja szyjki macicy? Schorzenie dotyczy tkanki nabłonkowej, to stan przedrakowy, który cechuje się zmianami mikroskopowymi, co do kształtu i wielkości komórek oraz wielkości jądra komórkowego (mogą z czasem zyskać złośliwy charakter i przerodzić się w raka szyjki macicy). Zgodnie z obowiązującym podziałem wyróżnia się:

• dysplazję małego stopnia (CIN 1 – Cervical Intraepithelial Neoplasia Grade 1),
• dysplazję średniego stopnia (CIN 2 – Cervical Intraepithelial Neoplasia Grade 2),
• dysplazję dużego stopnia (CIN 3 – Cervical Intraepithelial Neoplasia Grade 3).

Co jest przyczyną dysplazji szyjki macicy?

Głównym czynnikiem powstania dysplazji szyjki macicy jest długotrwałe zakażenie, spowodowane wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Przyczyną zmian dysplastycznych są przede wszystkim onkogenne typy HPV 16 i HPV 18 (generujące rozwój komórek nowotworowych). 

Badanie cytologiczne, kolposkopowe oraz wykonanie biopsji umożliwiają zdiagnozowanie tej kobiecej przypadłości (sama cytologia nie wystarczy!). Czynnikami ryzyka wystąpienia dysplazji szyjki macicy są m.in.:

• wielu przypadkowych partnerów seksualnych,
  
• nadużywanie alkoholu,
  
• palenie tytoniu,
  
• zażywanie narkotyków oraz innych środków psychoaktywnych.

Przeczytaj również: Jakie są objawy zapalenia łechtaczki?

Objawy dysplazji szyjki macicy

Jakie są główne objawy dysplazji szyjki macicy? Otóż zaburzenia rozwoju komórek nabłonka szyjki macicy mogą przebiegać całkowicie bezobjawowo – to najczęściej spotykana sytuacja. Jednak są od tej reguły pewne wyjątki. Część pacjentek odwiedzających gabinet ginekologiczny, u których istnieje podejrzenie występowania dysplazji szyjki macicy, obserwuje u siebie:

• brązową wydzielinę z pochwy po stosunku (plamienia),
  
• obniżony nastrój,
  
• zmęczenie,
  
• ból podbrzusza po stosunku.

Dysplazja szyjki macicy a ciąża

Dysplazja szyjki macicy małego stopnia (CIN 1) u kobiet będących w ciąży nie jest zagrożeniem ani dla kobiety, ani dla płodu, wymaga jedynie obserwacji kolposkopowo-cytologicznej. W przypadku rozpoznania przez histopatologa u pacjentki CIN 2, co 3 miesiące wykonuje się badanie kolposkopowo-cytologiczne. Natomiast dysplazja szyjki macicy dużego stopnia (CIN 3) jest wskazaniem do częstszych kontroli. Zgodnie z obowiązującymi standardami nie podejmuje się leczenia CIN u kobiet będących w ciąży, czekając do okresu poporodowego.

Zobacz także: Kłucie w pochwie w ciąży – czy jest to powód do niepokoju?

Leczenie dysplazji szyjki macicy

Jak leczyć dysplazję szyjki macicy? Rodzaj terapii jest uzależniony od stopnia zaawansowania choroby, wieku oraz ogólnego stanu zdrowia pacjentki. W przypadku CIN 1 nie leczy się powstałych zmian, zwłaszcza, że w 1/4 przypadków w ciągu kolejnych 12-24 miesięcy dochodzi do regresji (cofnięcia się zmian). Natomiast rekomendowane są regularne wizyty kontrolne u ginekologa. W przypadku zdiagnozowania dysplazji szyjki macicy średniego i dużego stopnia (CIN 2 i CIN 3)  wykonuje się konizację chirurgiczną albo konizację laserową, a następnie kontrolnie cytologię i kolonoskopię raz na 6 miesięcy oraz test na obecność HPV. Jeśli dojdzie do rozwoju raka szyjki macicy (inwazji nowotworowej) konieczna jest operacja – w zależności od sytuacji pacjentki oraz zaawansowania choroby, wykonuje się:

• konizację chirurgiczną,
• trachelektomię,
• histerektomię (czyli usunięcie macicy z pobocznymi węzłami chłonnymi, a następnie radioterapia lub chemioterapia w zależności od wskazań lekarza).

Jakie działania profilaktyczne warto podjąć? Chcąc zapobiec dysplazji szyjki macicy (śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy – CIN), można skorzystać ze szczepień przeciw wirusowi HPV (dziewczęta w wieku 11-12 lat oraz 13-18 lat). Warto też regularnie odwiedzać lekarza ginekologa i wykonywać rutynowe badania ginekologiczne przynajmniej raz w roku.

Przeczytaj także: Jakie są objawy zapalenia łechtaczki?