Gojenie krocza po porodzie – ile trwa? Jak powinna wyglądać jego pielęgnacja?

Zarówno ciąża, jak i poród są niezwykłym przeżyciem dla każdej kobiety. Jednak również czas po porodzie – połóg – jest okresem intensywnych emocji i wielkich zmian, zarówno tych dotyczących psychiki, jak i kobiecego ciała. Pierwsze dni po porodzie to obkurczanie się macicy, wydalanie odchodów połogowych, intensywna praca gruczołów piersiowych i proces gojenia krocza po porodzie. W tym czasie panie powinny szczególnie zadbać o siebie, sporo odpoczywać, odpowiednio pielęgnować ciało, a zwłaszcza gojące się krocze. Dość często po porodzie naturalnym zakładane są szwy, co spowodowane jest samoistnym pęknięciem lub nacięciem krocza w trakcie akcji porodowej. Aby gojenie krocza po porodzie przebiegało prawidłowo, świeżo upieczone mamy muszą pamiętać o prawidłowej higienie, częstym podmywaniu, wietrzeniu, stosowaniu odpowiednich kosmetyków, preparatów, podpasek i bielizny. W razie zauważenia jakichkolwiek nieprawidłowości w przebiegu procesu gojenia krocza po porodzie, panie powinny jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Jak przebiega i ile trwa gojenie krocza po porodzie?

Bardzo często podczas porodu naturalnego dochodzi do samoistnego pęknięcia krocza lub jego nacięcia. W takiej sytuacji muszą zostać założone szwy, najczęściej rozpuszczalne, których nie trzeba zdejmować. Czasem lekarze decydują się na założenie szwów tradycyjnych, które zostają usunięte po kilku dniach. W niektórych sytuacjach, gdy pęknięcia są niewielkie, zszywanie rany nie jest konieczne. Miejsca intymne są bardzo obolałe i opuchnięte, a proces gojenia krocza po porodzie trwa 2-3 tygodnie, jednak ostatecznie czas, jaki jest potrzebny do całkowitego wygojenia, jest różny i zależy od tego, jak rozległe było pęknięcie i czy dokonano nacięcia. Jeśli u kobiety krocze pękło samoistnie, pęknięcia były niewielkie i uszkodzeniu uległa jedynie zewnętrzna warstwa skóry oraz błony śluzowej, a mięśnie zostały nienaruszone, gojenie krocza po porodzie przebiega dość szybko. Wystarczy kilka, kilkanaście dni i stan narządów intymnych znacznie się poprawia. Dłużej przebiega gojenie krocza po porodzie, jeśli doszło do jego nacięcia. W takiej sytuacji potrzeba więcej czasu, szwy rozpuszczają się po około 2-3 tygodniach, jednak kobieta może odczuwać dolegliwości nawet przez miesiąc i dłużej. Z jeszcze inną sytuacją mamy do czynienia, jeśli doszło do poważniejszych uszkodzeń, czyli pęknięcia zwieracza odbytu (zewnętrznego i wewnętrznego). Są to tzw. pęknięcia III i IV stopnia, przy wystąpieniu których gojenie krocza wymaga więcej czasu i może trwać nawet kilka miesięcy. Panie z takimi uszkodzeniami okolic intymnych muszą liczyć się również z możliwością pojawienie się problemów z wypróżnianiem. Zdarza się też, że kobiety po porodzie doświadczają kłopotów z nietrzymaniem moczu.

Dolegliwości związane z gojeniem krocza po porodzie

Gojenie krocza po porodzie to proces, któremu towarzyszą dolegliwości bólowe i dyskomfort. Jak silne będą, zależy przede wszystkim od tego, jak rozległe były uszkodzenia. Im mniejsze, tym dolegliwości mniej zauważalne i dokuczliwe. Drobne pęknięcia, które nie wymagały założenia szwów, dają o sobie znać zaledwie przez kilka dni po porodzie i są odczuwalne głównie podczas oddawania moczu, któremu towarzyszy uczucie pieczenia i szczypania. Oczywiście krocze jest po porodzie obolałe, dlatego siadanie może wywoływać nieprzyjemne odczucia, niezależnie od tego, czy okolice intymne uległy uszkodzeniom czy też nie. Z największymi dolegliwościami i najdłuższym czasem gojenia krocza po porodzie mamy do czynienia w przypadku jego nacięcia podczas akcji porodowej. Pierwsze dni to nasilone objawy bólowe, a następnie uczucie drętwienia, ciągnięcia, często dyskomfort związany z założeniem szwów po porodzie. Czasem gojenie krocza po porodzie trwa tydzień, czasem dwa, ale zdarza się, że około miesiąca. Od czego zależy długość procesu gojenia? Przede wszystkim od wielkości uszkodzeń, ale także indywidualnych uwarunkowań, sposobu pielęgnacji i dbania o narządy intymne w połogu. Trudno z góry przewidzieć, jak długo będzie trwać gojenie krocza po porodzie, bo w każdym przypadku może być inaczej. Zdarza się, że założone szwy utrudniają normalne funkcjonowanie, powodują tak duży dyskomfort, że mimo iż są rozpuszczalne, kobiety decydują się zdjąć je wcześniej. Warto, aby w takiej sytuacji skorzystały z pomocy i rady doświadczonej położnej. Proces gojenia krocza po porodzie należy wspomagać poprzez odpowiednie postępowanie i korzystanie z dostępnych preparatów medycznych, które łagodzą dolegliwości i działają przeciwzapalnie.

Przeczytaj także: Suchość pochwy po porodzie – jak radzić sobie z dyskomfortem?

Jak wspomagać gojenie krocza po porodzie? Jak dbać o krocze po porodzie?

Gojenie krocza po porodzie będzie przebiegało prawidłowo, jeśli świeżo upieczone mamy odpowiednio o nie zadbają. O czym powinny pamiętać, co zrobić, aby przyspieszyć gojenie krocza po porodzie? Podstawą jest prawidłowa higiena miejsc intymnych i nie ma w tym przypadku znaczenia, czy poród odbył się siłami natury, poprzez cesarskie cięcie czy zostało wykonane nacięcie krocza i założenie szwów. W każdym przypadku niezbędne jest szczególne dbanie o narządy intymne, przede wszystkim częste podmywanie. Wydalane odchody połogowe stwarzają doskonałe warunki do rozwoju i namnażania się bakterii chorobotwórczych, dlatego higiena ma tak istotne znaczenie. Należy podmywać się jak najczęściej, nawet przy każdej zmianie podpaski, pamiętając o prawidłowym kierunku mycia, czyli zawsze od przodu do tyłu. Gojenie krocza po porodzie będzie przebiegało szybciej, jeśli młode mamy postawią na bawełnianą lub specjalną, wykonaną z siatki bieliznę, aby zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza. Z tego samego powodu lepiej wybrać wkładki poporodowe, które pozbawione są warstwy klejącej, a na noc zrezygnować całkowicie z bielizny, śpiąc jedynie na podkładach. Gojenie krocza po porodzie wymaga też tzw. wietrzenia. Dobrze, jeśli kobieta może pozwolić sobie na odpoczynek bez bielizny. Wybierając kosmetyki do higieny intymnej, należy zwrócić uwagę na ich skład. Dobrze też stosować sprawdzone preparaty, co do których kobieta ma pewność, że nie wywołają reakcji alergicznej. Panie powinny zrezygnować z myjek i gąbek, a okolice intymne wycierać jednorazowymi ręcznikami. Ważne jest też dokładne osuszanie okolic intymnych po ich umyciu. W początkowym okresie połogu po porodzie, gdy odchody są dość obfite, zaleca się rezygnację z kąpieli na rzecz szybkiej toalety pod prysznicem. Krwawienie po porodzie stopniowo się zmniejsza, aby zniknąć około 4-6 tygodnia połogu, przez cały czas jego trwania trzeba szczególnie dbać o higienę. To podstawa w procesie gojenia krocza po porodzie. Jednak to nie wszystko, o czym powinna pamiętać kobieta w połogu, bo gojenie krocza po porodzie można wspomóc. Warto sięgnąć po preparaty przeznaczone do podmywania lub wykonywania nasiadówek, które działają antyseptycznie, znieczulająco, przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Preparaty sprawdzają się nie tylko podczas infekcji intymnych, lecz także w okresie połogu. Leki przyspieszają gojenie krocza po porodzie i są bezpieczne dla kobiet karmiących piersią, przede wszystkim jednak zmniejszają dyskomfort po porodzie, jak ból, świąd, pieczenie i obrzęk. Problemem kobiet po porodzie jest ból podczas siadania, dlatego warto zainwestować w specjalną poduszkę w kształcie koła, która umożliwia bezbolesne siedzenie, dzięki temu, że zapobiega bezpośredniemu kontaktowi krocza z podłożem. Jeszcze w szpitalu, zaraz po porodzie położne stosują okłady z lodu, które powodują zmniejszenie obrzęku i bólu.

Zobacz również: Krwawienie po porodzie – ile trwa?

Co powinno zaniepokoić podczas gojenia krocza po porodzie i w czasie połogu?

Gojenie krocza po porodzie jest procesem, który należy bacznie obserwować, ponieważ mogą zdarzyć się sytuacje, gdy potrzebna będzie pomoc lekarska. Dobrze posiadać wiedzę na temat możliwości wystąpienia niepożądanych objawów towarzyszących gojeniu krocza po porodzie, co umożliwi natychmiastową reakcję. Co zatem powinno budzić niepokój i skłonić do wizyty u lekarza? Mogą to być objawy dotyczące jedynie nieprawidłowego przebiegu gojenia się krocza po porodzie, ale również związane z całym okresem połogu. Sześć tygodni połogu to czas, w którym każda kobieta powinna obserwować swoje ciało i reagować w razie zauważenia jakichkolwiek niepokojących objawów. Nie tylko okolice intymne zasługują na specjalną troskę, lecz także całe ciało. Każdy z poniższych objawów może wskazywać na komplikacje, których nigdy nie należy bagatelizować:

• podwyższona temperatura ciała, gorączka, które nie są związane z infekcją ogólnoustrojową czy stanem zapalnym w piersi, a mogą świadczyć o komplikacjach i nieprawidłowym przebiegu gojenia krocza po porodzie,
• brzydki, nieprzyjemny zapach odchodów poporodowych,
• ból w podbrzuszu niezwiązany z obkurczaniem macicy, który odczuwalny jest zwłaszcza podczas karmienia piersią,
• uciążliwy, nieustępujący po podaniu środków przeciwbólowych ból krocza,
• niepokojące zmiany w okolicy krocza, jak opuchlizna, wydzielina z rany, uczucie rozpierania, narastające dolegliwości bólowe,
• nagłe nasilenie się odchodów poporodowych, zwłaszcza w sytuacji, gdy były już słabsze i mniej intensywne,
• ponowne pojawienie się intensywnie krwistych odchodów,
• nagły, szybki zanik odchodów połogowych.

Nieprawidłowe gojenie krocza po porodzie może wiązać się z pewnymi powikłaniami, takimi jak trudności z wypróżnianiem się i oddawaniem moczu, które to czynności mogą powodować ból oraz stać się przyczyną zakażenia. Zdarza się także, że rana nie goi się prawidłowo, co w konsekwencji prowadzi do ponownej operacji założenia szwów wtórnych.

Czytaj także: Upławy – o czym świadczy zmieniony kolor wydzieliny?

---

• Agnieszka Roszkowska, Połóg: 10 objawów, które powinny niepokoić podczas połogu, „mjak mama.pl”, 3 sierpnia 2018 [dostęp: 14 maja 2019], <https://www.mjakmama24.pl/porod/polog/polog-jakie-objawy-powinny-cie-zaniepokoic-podczas-pologu-aa-rffD-2pob-AoRR.html>
• Lek. Justyna Sztajerowska, Pielęgnacja krocza po porodzie, „podyplomie.pl”, maj 2018, [dostęp: 14 maja 2019], <https://podyplomie.pl/ginekologia/30524,pielegnacja-krocza-po-porodzie>
• Bożena Pawłowska, Jak się goi krocze po porodzie?, „wylecz.to”, 16 marca 2015, [dostęp: 14 maja 2019], <https://wylecz.to/porod-i-polog/jak-sie-goi-krocze-po-porodzie/>